Yapağı-Kıl Potansiyelinin TRB2 Bölgesinde İncelenmesi

İnsanlar tarih boyunca hayvanlardan farklı şekillerde faydalanmıştır. Tarım öncesi dönemde avcılık ve toplayıcılık toplumlarında insanlar beslenme ve giyinme ihtiyaçlarını karşılamak için hayvanlardan faydalanmıştır. Temel besin maddesi olan et ve sütün dışında en yaygın faydalanma biçimlerinden birini de lif oluşturmaktadır. Toplumların gelişmesine bağlı olarak yapağının kullanım oranı ve şekli değişiklik göstermiştir. İlkel toplumlarda temelde giyinme ve soğuktan korunma amaçlı kullanılmışken modern toplumlarda bunlara ek olarak tıbbi giyimlerde ve araçlarda, doğal gübre üretiminde, yalıtım işlerinde ve çeşitli döşeme işlerinde kullanılmaktadır. 1961’den günümüze kadar dünyada her yıl 2 milyon tondan fazla hayvansal lif üretilmektedir ve birçok ülkenin ekonomisinde önemli yer tutmaktadır. Dünya yapağı üretiminde Çin, Avustralya, Yeni Zelanda, Birleşik Krallık ve Türkiye öncü ülkeleri oluşturmaktadır. Türkiye’deki yapağı üretiminin zamansal ve mekânsal dağılışının ele alındığı bu çalışmada hayvan varlığı ve ilgili üretim parametresi dikkate alınarak düzey 2 bazında kıyaslama yapılmış ve TRB2 alt bölgesinin farkı ortaya konulmuştur. Çalışma alanını oluşturan TRB2 alt bölgesinin (Bitlis, Hakkâri, Muş, Van) yapağı potansiyeli bakımından Türkiye’de öncü il olmasına rağmen bu ürünün çiftçi ekonomisine veya kırsal ekonomiye kazandırılamaması konunun araştırılmasını gerekli kılmıştır. Bu araştırmada Gıda ve Tarım verilerini üreten Gıda ve Tarım Örgütü İstatistikleri (FAOSTAT), Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) 1923-1990 yıllarını kapsayan basılı yayınları, TÜİK mevcut verileri ile Gıda ve Tarım Bakanlığının köy bazlı mikro ölçekli verileri kullanılmıştır. Söz konusu mikro ölçekli veriler ve yapılan gözlemler dikkate alınarak yapağının işlevli hale gelmesi ve ekonomiye kazandırılması amacıyla uygun toplanma alanı oluşturulmaya çalışılmıştır.

Cite this article as: Ertaş, N. (2022). Investigation of wool-hair potential in TRB2 region. Eastern Geographical Review, 27(48), 19-36.